در مصرف شکلات، سلیقه فرانسویها متفاوت از مردم بقیه کشورهاست چرا که 30 درصد از شکلات مصرفی فرانسویها، شکلات سیاه است در حالی که مصرف این نوع شکلات در سایر کشورها تنها 5 درصد است.علاوه بر علاقه به مصرف شکلات سیاه، شکلات ورقهیی چهارمین خوراکی عمده در بازار مواد غذایی فرانسه محسوب میشود. مصرف متوسط روزانه، فقط درباره شکلات ورقهیی، برای کودکان 5/3 گرم و برای بزرگسالان 6/5 گرم است.میدانیم که شکلات سیاه از خمیر کاکائو، کره کاکائو، شکر و عموما لسیتین (که قابل جایگزینی با کره کاکائو است) تهیه میشود.
ارزش غذایی شکلات سیاه
میتوان با مطالعه درشتمغذیهای تشکیلدهنده شکلات و مقدارشان در چارچوب تغذیه روزانه، محتوای شکلات و نقشی را که میتواند در عملکرد بدن ما بازی کند، مشخص کرد.
شکلات سیاه در شیرینی یا جویدنی با 40 درصد کاکائو
در هر 100 گرم:
انرژی (به کیلوکالری): 498
پروتئین (به گرم): 4/6
لیپیدها (به گرم): 4/30
کربوهیدراتها (به گرم): 6/49
فیبر (به گرم):5/7
آب (به گرم):5/0
ریزمغذیها (به گرم): 6/5
شکلات سیاه با 70 درصد کاکائو
در هر 100 گرم:
انرژی (به کیلوکالری): 545
پروتئین (به گرم): 1/8
لیپیدها (به گرم): 3/42
کربوهیدراتها (به گرم): 33
فیبر (به گرم): 9/10
آب (به گرم): 6/0
ریزمغذیها (به گرم): 1/5
پروتئین شکلات در خمیر کاکائو یافت میشود. با اینکه مقدارش بسیار ناچیز است، در تامین سهم پروتئین روزانه نقش دارد.
لیپیدها در ماده چرب شکلات وجود دارند. آنها از کره کاکائو که در خمیر کاکائو وجود دارد، حاصل شدهاند. کیفیت لیپیدها و ترکیب اسیدهای چربشان بسته به درصد کاکائو و وجود داشتن یا وجود نداشتن شیر متفاوت است. کلسترولی که در چربیهای حیوانی به مقدار فراوانی وجود دارد، در کره کاکائو میزانش بسیار اندک است.
در شکلات سیاه، مقدار چربی بسیار کمتر است زیرا شیر ندارد. در بین دیگر چربیهای شکلات، فیتسترول یافت میشود که در کاهش میزان کلسترول خون نقش دارد.
کربوهیدراتهای شکلات سیاه ناشی از شکر اضافهشده به آن است (شکلات سیاه با 70 درصد کاکائو، حاوی 30 درصد شکر است) و در خمیر کاکائو نیز اندکی شکر وجود دارد.
غالبا انواع شکلات میزان قند اندکی دارند، اما در شکلات سیاه این میزان باز هم کمتر است.
ضمنا شکلاتها تعادل دیابت را برهم نمیزند. اگر به میزان منطقی مصرف شود، میتواند با اندازه شکر مجازش احساس لذت از شیرینی را بعد از غذا به افراد دیابتی بدهد.
فیبر، مواد معدنی، آنتی اکسیدانها...
شکلات سیاه که حاوی خمیر کاکائو است، از نظر وجود مواد مغذی نیز غنی است، از جمله: پلیفنول، منیزیم (206 میلیگرم/100 گرم)، فیبر (11 گرم/100 گرم)، فنیلتیلامین...
ضمنا شکلات سیاه سرشار از فیبر است زیرا در هر 100 گرمش به طور متوسط 5/7 تا 11 گرم فیبر وجود دارد، برخلاف شکلات شیری که این مقدار 1/2 و شکلات سفید که 4/0 گرم است. خوب است بدانیم که میزان توصیه شده فیبرها، 30 تا 35 گرم در روز است.
مواد معدنی
منیزیم در عملکرد خوب سیستمهای عصبی و انقباض ماهیچهها مشارکت دارد. شکلات سیاه با 70 درصد کاکائو سرشار از منیزیم است چرا که در 100 گرم شکلات سیاه 206 میلیگرم منیزیم وجود دارد و این میزان حداقل 30 درصد از میزان توصیهشده مواد مغذی را دربرمیگیرد.
مقدار بیش از اندازه نمک باعث افزایش فشار خون میشود، بنابراین مصرفش را باید به شش گرم در روز محدود کرد. مقدار نمک موجود در شکلاتها ناچیز است زیرا در 20 گرم شکلات با 70 درصد کاکائو، 6/3 میلیگرم سدیم و در همین میزان شکلات با 40 درصد کاکائو، به 6/8 گرم میرسد.
مس در ساختار هموگلوبین و سیستم ایمنی و ضدعفونی دخالت دارد و نقش یک آنتیاکسیدان را بازی میکند. مقدار قابل توجهی مس در شکلات سیاه با 70 درصد کاکائو وجود دارد، در 20 گرم از این شکلات، 14 درصد از میزان توصیهشده سدیم برای بدن تامین میشود.شکلات سرشار از پتاسیم هم هست. پتاسیم هم در پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا و حملات مغزی عروقی و هم پیشگیری از پوکی استخوان نقش دارد.خواص شکلات سیاه تمامنشدنی است! شکلات سیاه با 70 درصد کاکائو حاوی آهن، روی و سلنیوم است و در سهم غذایی توصیه شده مشارکت دارد اما ریزمغذیهای نام برده شده مقدار تقریبا کمتری دارند.
آنتیاکسیدانها
بنابراین از دیدگاه تغذیهیی، شکلات قابل توجه است، خصوصا اگر حاوی خمیر کاکائو هم باشد زیرا در خمیر کاکائو مقدار زیادی پلیفنول وجود دارد. ضمنا از قدرت آنتی اکسیدانی بالایی هم برخوردار است. شکلات سیاه حاوی تانین هم هست، تانین جزیی از پلیفنولها خصوصا فلاون است. آنها مولکولهایی هستند که اثر آنتی اکسیدانی دارند. آنتیاکسیدانها با رادیکالهای آزاد مقابله میکنند، رادیکالهای آزادی که به بافتها آسیب میزنند و در نتیجه باعث عوارض قلبی میشوند. شکلات سیاه با تامین 13 تا 20 درصدی سهم روزانه پلیفنول، محافظت از سیستم قلبی عروقی را تضمین میکند. فواید شکلات سیاه در زمینه روانی هم شناخته شده است. این خوراکی استثنایی که تمام شور و هیجانات را برمیانگیزد، به خاطر آثار مثبتش بر سلامتی حسابی معروف شده!